การบำบัดภาวะผมร่วงจากเคมีบำบัดด้วยแสงเลเซอร์พลังงานต่ำ (Low-Level Laser Therapy: LLLT) (Wikramanayake et al., 2013)

บทนำ

ภาวะผมร่วงจากเคมีบำบัด (Chemotherapy-Induced Alopecia: CIA) เป็นหนึ่งในผลข้างเคียงทางร่างกายและจิตใจที่สร้างความทุกข์ใจให้ผู้ป่วยมะเร็งมากที่สุด โดยเกิดจากการที่ยาเคมีบำบัดทำลายเซลล์ที่แบ่งตัวเร็ว รวมถึงเซลล์รากผมด้วย ปัจจุบันยังไม่มีแนวทางรักษาที่สามารถป้องกันหรือเร่งการงอกผมหลัง CIA ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินว่า แสงเลเซอร์พลังงานต่ำ (LLLT) ที่ใช้ในอุปกรณ์ HairMax LaserComb® ซึ่งได้รับการรับรองจาก FDA สำหรับรักษาผมบางจากพันธุกรรม จะสามารถช่วยเร่งการงอกของเส้นผมในสัตว์ทดลองที่มีภาวะ CIA ได้หรือไม่

วิธีการศึกษา

• สัตว์ทดลอง: หนูสายพันธุ์ Long-Evans อายุ 11–13 วัน

• การชักนำให้เกิดผมร่วง: ให้ยาเคมีบำบัด

1. Cyclophosphamide (35 mg/kg)

2. Etoposide (1.5 mg/kg × 3 วัน)

3. หรือการให้ยาร่วม Cyclophosphamide + Doxorubicin

• การแบ่งกลุ่ม:

1. กลุ่มควบคุม (ได้รับยาเคมีบำบัดอย่างเดียว)

2. กลุ่มทดลอง (ได้รับยาเคมีบำบัด + การฉาย LLLT วันละ 1 นาที × 10 วัน)

3. กลุ่มหลอก (sham laser; ปิดเลเซอร์ระหว่างรักษา)

• คุณสมบัติของแสง: ความยาวคลื่น 655 นาโนเมตร (±5%), 9 ลำแสง

• การประเมินผล: สังเกตการงอกของเส้นขนภายนอกและตรวจทางจุลพยาธิวิทยา (histology)

ผลการศึกษา

การงอกของเส้นผมหลังเคมีบำบัด

• หนูทุกกลุ่มเกิดภาวะผมร่วงภายใน 7–10 วันหลังได้รับยาเคมีบำบัด

• กลุ่มที่ได้รับ LLLT มีการงอกผมเร็วขึ้น 5 วัน เมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุมและกลุ่มหลอก

• ภายในวันที่ 15 หลังให้ยาเคมีบำบัด หนูในกลุ่ม LLLT ทุกตัว (100%) มีขนงอกกลับมา ขณะที่กลุ่มอื่นยังคงศีรษะล้าน

• การตรวจทางจุลพยาธิวิทยาพบว่า

• ผิวหนังของหนูที่ได้รับ LLLT หนาขึ้น

• รากขนเข้าสู่ระยะ Anagen (ระยะงอกใหม่) มากกว่าอย่างชัดเจน

การตรวจผลต่อประสิทธิภาพของเคมีบำบัด

• การฉายเลเซอร์ ไม่ทำให้ยาลดประสิทธิภาพในการฆ่าเซลล์มะเร็ง

• อัตราการเกิดมะเร็งในหนูที่ได้รับ LLLT + เคมีบำบัด ไม่ต่างจากกลุ่มเคมีบำบัดเพียงอย่างเดียว → แสดงว่า LLLT ไม่ปกป้องเซลล์มะเร็งจากฤทธิ์ยา

กลไกการออกฤทธิ์

• LLLT กระตุ้นการทำงานของ เซลล์ต้นกำเนิดของรากผม (keratinocyte stem cells)

• เพิ่มการผลิตพลังงาน (ATP) ในไมโทคอนเดรีย

• กระตุ้นการสร้างหลอดเลือดฝอยใหม่และการไหลเวียนเลือด

• ส่งผลให้รากขนเข้าสู่ระยะการงอก (Anagen) เร็วกว่าปกติ

สรุปผล

• การฉายแสงเลเซอร์พลังงานต่ำสามารถ เร่งการงอกของเส้นผมหลังเคมีบำบัดได้อย่างมีนัยสำคัญ ในสัตว์ทดลอง

• ไม่มีผลกระทบต่อประสิทธิภาพของยาเคมีบำบัด

• แสดงศักยภาพว่าอุปกรณ์ LLLT เช่น HairMax LaserComb® อาจใช้เป็นแนวทางใหม่ที่ปลอดภัยและไม่รุกราน (non-invasive) สำหรับช่วยลดผลกระทบของผมร่วงจากเคมีบำบัดในผู้ป่วยมะเร็ง

แหล่งอ้างอิง

Wikramanayake, T. C., Villasante, A. C., Mauro, L. M., Nouri, K., Schachner, L. A., Perez, C. I., & Jimenez, J. J. (2013).Low-level laser treatment accelerated hair regrowth in a rat model of chemotherapy-induced alopecia (CIA). Lasers in Medical Science, 28(3), 701–706. https://doi.org/10.1007/s10103-012-1139-7