การบำบัดภาวะผมบางจากพันธุกรรมด้วยแสงเลเซอร์พลังงานต่ำ (Low-Level Laser Therapy: LLLT)

บทนำ

ภาวะผมบางจากพันธุกรรม หรือ Androgenetic Alopecia (AGA) เป็นสาเหตุหลักของผมร่วงที่พบได้ทั้งในเพศชายและหญิง โดยประมาณ ร้อยละ 50 ของผู้ชายอายุเกิน 50 ปี และ ร้อยละ 50 ของผู้หญิงอายุเกิน 80 ปี จะมีภาวะนี้ร่วมด้วย ปัญหาผมบางไม่เพียงส่งผลต่อรูปลักษณ์ แต่ยังกระทบต่อคุณภาพชีวิตและความมั่นใจในตนเองของผู้ป่วยจำนวนมาก

แม้ว่ายาจะรักษา เช่น Finasteride และ Minoxidil จะได้รับการยอมรับอย่างแพร่หลาย แต่ก็มีข้อจำกัดเรื่องผลข้างเคียงและประสิทธิภาพ ทำให้เกิดการค้นหาทางเลือกใหม่ ๆ หนึ่งในแนวทางที่ได้รับความสนใจคือ Low-Level Laser Therapy (LLLT) ซึ่งเป็นการใช้แสงเลเซอร์พลังงานต่ำกระตุ้นการทำงานของเซลล์รากผม

วิธีการศึกษา

งานวิจัยนี้เป็น การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ (Systematic Review) โดยค้นคว้าข้อมูลจากฐาน Medline, Google Scholar และ Embase ตั้งแต่ปี 1960 ถึง 2015 รวมการศึกษาเกี่ยวกับการใช้ LLLT ในผู้ป่วย AGA จำนวน 11 งานวิจัย รวมผู้เข้าร่วม 680 คน (ชาย 444 คน หญิง 236 คน)

ผลการศึกษา

ประสิทธิภาพในการเพิ่มจำนวนผม

• 9 จาก 11 งานวิจัยรายงานว่า LLLT ช่วยเพิ่มจำนวนและความหนาแน่นของเส้นผม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

• การเพิ่มขึ้นเฉลี่ยของจำนวนเส้นผมอยู่ระหว่าง 15–25 เส้นต่อ 1 ตารางเซนติเมตร ภายในระยะเวลา 16–26 สัปดาห์

• ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดพบในอุปกรณ์ที่ใช้ความยาวคลื่นประมาณ 655 นาโนเมตร

ความหนาและความแข็งแรงของเส้นผม

• 2 ใน 4 การศึกษาพบว่า เส้นผมหนาและมีแรงต้านทานต่อการดึงดีขึ้น หลังใช้ LLLT ต่อเนื่อง

• การเปลี่ยนแปลงนี้สอดคล้องกับการปรับปรุงของ “เฟสการเจริญเติบโตของเส้นผม (Anagen Phase)” ในรากผม

ความพึงพอใจของผู้ใช้

• ผู้เข้าร่วมส่วนใหญ่รายงานว่า รู้สึกว่าผมร่วงช้าลง ผมแข็งแรงและมีสุขภาพดีขึ้น

• ผลลัพธ์เชิงความรู้สึกมัก “ไม่เด่นเท่าผลวัดเชิงวัตถุ” ซึ่งแสดงว่าควรตั้งความคาดหวังอย่างสมเหตุสมผลก่อนการรักษา

ความปลอดภัยและผลข้างเคียง

• LLLT ถือว่ามีความปลอดภัยสูง

• ผลข้างเคียงที่พบได้บ้าง ได้แก่ ผิวแห้ง คันศีรษะ รู้สึกอุ่นเล็กน้อย หรือมีรอยแดง ซึ่งเป็นอาการชั่วคราวและไม่รุนแรง

กลไกการออกฤทธิ์

การฉายแสงเลเซอร์พลังงานต่ำช่วยกระตุ้นให้เซลล์ในรากผมสร้าง ATP (พลังงานของเซลล์) เพิ่มขึ้น เพิ่มการไหลเวียนเลือด และกระตุ้น gene expression ที่เกี่ยวข้องกับการงอกของเส้นผม ผลคือ

• การกระตุ้นรากผมให้เข้าสู่ระยะ Anagen (งอกใหม่) เร็วขึ้น

• การยืดอายุระยะการเจริญเติบโตของเส้นผม

• การลดกระบวนการฝ่อของรากผม (miniaturization) ซึ่งเป็นกลไกหลักของผมร่วงจากพันธุกรรม

สรุปผล

จากหลักฐานทางวิชาการในช่วงปี 2003–2015 พบว่า

• LLLT เป็นแนวทางรักษาที่ปลอดภัย มีประสิทธิภาพ และให้ผลลัพธ์ที่ดีทั้งในผู้ชายและผู้หญิง

• อุปกรณ์ที่ได้รับการรับรองจาก FDA เช่น HairMax LaserComb และ TOPHAT 655 มีข้อมูลสนับสนุนชัดเจนที่สุด

• การใช้ LLLT เหมาะสำหรับผู้ที่ ไม่ต้องการใช้ยาในระยะยาว หรือ ยังไม่พร้อมสำหรับการปลูกผม

แหล่งอ้างอิงAfifi, L., Maranda, E. L., & Zito, P. M. (2017). Low-level laser therapy as a treatment for androgenetic alopecia. Lasers in Medical Science, 32(6), 1429–1436.

https://doi.org/10.1007/s10103-017-2235-8